تحقيقات نشان مي‌دهد سوءتفاهم و برداشت غلط ميان سخنوران زبان توركي به مراتب كمتر از سخنوران زبانهايي است كه منظور خود را با جملات طولاني و اصطلاحات غير صريح بيان مي‌كنند

زبانشناسان و روانشناسان معتقدند كه زبان رابطه مستقيمي با انديشه دارد. بطوري كه عده‌اي از دانشمندان زبان را "انديشيدن با صداي بلند" و انديشه را "سخن گفتن بي صدا" مي‌خوانند.

رابطه متقابل زبان و جامعه و يا به عبارت دقيق‌تر، رابطه زبان با رفتار اجتماعي نيز از جمله مواردي است كه توجه زبانشناسان و جامعه‌شناسان زبان را به خود جلب كرده است.

به راحتي مي‌توان گفت كه نحوه زندگي جوامع اوليه كه موفق به ايجاد اين وسيله ارتباطي مهم شده‌اند، تاثير مستقيمي بر ساختار زبان داشته است. بطوري كه با اندكي بررسي مي‌توان تشخيص داد كه چه زباني با چه جامعه‌‌اي هماهنگي و مطابقت دارد. براي مثال ديسيپلين و جديت زبان آلماني كه در ميان عامه از آن به عنوان زباني خشن ياد مي‌شود را مي‌توان در تمامي زمينه‌هاي اجتماعي، رفتاري، كاري، هنري، صنعتي و حتي سياسي جامعه آلمان مشاهده كرد.

همچنين غناي زباني و تعداد واژه‌هايي كه در زبان روزمره از سوي گويشوران بكار برده مي‌شود نيز در توليد انديشه در ميان انديشمندان آن جامعه موثر است.

براي انديشه‌هاي بزرگ، زبانهاي غني لازم است و زبان، با رشد انديشه غني‌تر مي‌گردد. جاي تعجب نيست كه كشورهاي پيشرفته انگليسي‌زبان براي توسعه هرچه بيشتر علم و صنعت، از زبانهاي ديگر به ويژه زبان مرده لاتيني نيز براي غني‌تر ساختن انگليسي به عنوان بزرگترين زبان علمي عصر حاضر، به خوبي استفاده مي‌كنند. انعطاف پذيري اين زبان، در اتخاذ سياستهاي چند بعدي و منعطف كشورهايي مانند آمريكا و انگلستان نيز قابل مشاهده است.

در اين ميان زبان توركي تنها با داشتن يك فعل بي‌قاعده به عنوان با قاعده‌ترين زبان جهان شناخته مي‌‌شود. اين زبان نيز همانند ديگر زبانها به خوبي منعكس كننده انديشه و رفتار اجتماعي توركهاست. وجود افعال بسيار متنوع و امكان بيان مفاهيمي طولاني با جملاتي كوتاه، اين زبان را از ديگر زبانها متمايز مي‌سازد.

اين امر، يعني امكان بيان سريع و در عين حال صريح مفاهيم سبب گرديده تا زبان توركي در ايران، قرنها زبان ارتش و دربار باشد. زيرا در جاهايي كه ديسيپلين، جديت، بيان صريح و كوتاه مورد نياز باشد، زبان توركي مي‌تواند به بهترين نحو ايفاي نقش كند.

اين زبان بر خلاف فارسي كه در بيان احساس از ظرافت و ويژگيهاي خاصي برخوردار است، در بيان انديشه و تفكر موفق‌تر است. شايد به همين دليل است كه در جوامع تورك، تعارفهاي افراطي و استفاده از جملات بلند تشريفاتي كمتر به چشم مي‌خورد و ارتباط بين سخنوران اين زبان، از سادگي، اصالت، صراحت و صداقت خاصي برخوردار است.

تحقيقات نشان مي‌دهد سوءتفاهم و برداشت غلط ميان سخنوران زبان توركي به مراتب كمتر از سخنوران زبانهايي است كه منظور خود را با جملات طولاني و اصطلاحات غير صريح بيان مي‌كنند.